کیفیت بخشی به فرایند یاددهی و یادگیری

کیفیت   بخشی

 به فرایند

یاددهی و یادگیری

عنوان  مطالب                                                                             

پیش گفتار    

 فصل اول(یاد دهی و یادگیری وروش های تدریس)    

مقد مه    

تعاریف    

1- آموزش و پرورش-تعلیم و تربیت

2-آموزش مادا م العمر    

3-آموزش رسمی    

4- آموزش مداوم    

5-آموزش عمومی    

6- آموزش فنی و حرفه ای      

قوانین یادگیری    

1-قانون آمادگی 

  2-قانون اثر    

3-قانون تمرین      

4- قانون تقدم        

5- قانون شدت      

موانع یادگیری        

1-کسل کنندگی    

2-پیچیدگی     

3-آزادگی       

4 -سایر موانع   

شرایط مؤثردریادگیری   

1- انگیره ی یادگیری         

2-آگاهی ازناکافی بودن دانش ومهارت های کنونی

3- داشتن تصور روشن ازدانش ومهارت هایی که باید کسب شوند   

4-داشتن فرصت کافی یرای تمرین     .

5- آکاهی از پیشرفت    

6- داشتن وسایل ومنابع برای یادگیری      

سیستم های تدریس    .

  1-آموزش دسته جمعی دانش آموزان       .

2- الگوی یادگیری انفرادی   

3-الگوی یادگیری گروه های کوچک     .

تعریف روش      .

تعریف روش تدریس    

طبقه بندی روش های تدریس    

1-روش سقراطی    

2-مکتب     .

3-روش توضیحی   

4-روش سخنرانی   

5-روش اکتشافی

6-حل مسا له 

7-روش

8- پرسش و پاسخ

9-واحدکار(پروژه)    

10-گروه های کوچک   

11-یادگیری فردی     .

12-روش آزمایشی    

13-روش نمایشی     .

14-گردش علمی

    15-بازی های تربیتی    

16- فن تمرین وانواع آن    

فصل دوم (یاددهی و یاد گیری و فضای آموزشی)    .

مقد مه     .

 مدرسه    

     کلاس    

     نیمکت     .

 پنجره     .

وسایل گرماده   

وسایل خنک کننده    

کمد     ..

پرده    

چوب لباسی     .

تابلو اعلانات     

گلدان   .

درب کلاس    

رنگ    

حیاط    

فضای ورزشی    

وسایل تفریحی                   

         فصل سوم (یاددهی ویادگیری و تجهیزات آموزشی)

مقد مه    

تاریخچه     ..

تعریف تجهیزات آموزشی      

تجهیزات و یادگیری    

تابلو آموزشی    

تلویزیون     

ویدئو و سی دی    

رایانه    

ویدئو پرژکتور     .

 دوربین فیلم برداری    

اما چه باید کرد      .

موانع استفاده از وسایل کمک آموزشی    

فصل چهارم (یاد دهی و یادگیری و معلمان)    

تاریخچه    

 اهمیت و ضرورت طرح     .

معلمی راهنمایی است     .

 با این دیدگاه دو گونه معلمی را می توان نام برد    

یادگیری الکترونیکی    

کسب ویژگی ها ی نظری و عملی معلمی    

کسب ویژگی های حرفه ای معلمی     .

 غفلت از نقش مشاوره و راهنمایی    

پیشنهادات    

فصل پنجم(یاددهی ویادگیری ومدیران)    

چرا  مدیران مدارس باید روان شناسی بدانند     

بیست ویژگی مدیران به یاد ماندنی     .

         فصل ششم (یاددهی ویادگیری وفراگیران)    

مقد مه    

1-احترام به سؤال ها    

2- جواب باید کودک یا نوجوان را به سؤال های تازه هدایت کند               

3- ایجاد فضای مناسب در کلاس    

4- احترام به عقاید عادی کودکان و نوجوانان    

5- احترام به عقاید غیرعادی کودکان و نوجوانان    

6- ستایش اندیشه های مفیدوبیان آزاد دانش آموزان     .

 7-تکمیل کردن اشیاءوامور ناکافی    

8-بیان شرح حال و موفقیت اندیشمندان    

9-تجارب نوجوانان را محدود نکنید    

10-به تخیلات کودکان و نوجوانان احترام بگذارید    

فهرست منابع    

پیش گفتار

از آنجا که گروههای آموزشی درچند اخیر دارای شرح وظایف تقریبا جدیدی گردیده است وتمام گروهها به صورت تیمی مسولیت انجام کارهای تحقیقی مربوط به آموزش وپروش آینده سازان کشوررا برعهده دارد وگروههای آموزشی شهرستان قروه نیز با توجه به تقسیم کار ،کیفیت بخشی به فرآیند یاددهی ویادگیری را بر عهده چهارگروه علوم اجتماعی ،علوم تجربی ،حرفه وفن و ریاضی قرار داده است لذامواردی را به طور مختصر بیان می دارد .

   از آنجا که فرآیند باددهی ویادگیری امری بسبار پیچیده می باشد وافراد انسانی نیز از نظر ویژگی های یاد گیری وآموزشی بسیار متنوع وپیچیده هستند لذا ما بر آنیم این بحث رادرچند فصل زیر بررسی کنیم

1-فرایند یاددهی ویادگیری و روش های تدریس

2-فرایند یاددهی ویادگیری و تجهیزات آموزشی

3-فرایند یاددهی ویادگیری و فضای آموزشی

4-فرایند یاددهی ویادگیری و معلمان

5-فرایند یاددهی ویادگیری و فراگیران

6-فرایند یاددهی ویادگیری و مدیران

فصل اول

یاد دهی و یادگیری وروش های تدریس

مقدمه :

نظام آموزش و پرورش مسئولیت عظیم باروری و شکوفایی استعداد ها و توانایی نسل کنونی و آتی جامعه را برای نیل به توسعه فرهنگی ، اجتماعی به عهده دارد . آموزش و پرورش در دنیای امروز از چنان اهمیتی برخوردار است که علاوه بر ساخت و تقویت زیر بنای فرهنگی جامعه رسا لت  ا ستقا مت و ایستادگی در مقابل فرهنگهای سلطه گر و نظام های سلطه جو را نیز بر دوش می کشد تا از خود باختگی و استعا له فرهنگی ممانعت به عمل آورد . لذا با توجه به نقش تعیین کننده معلمان در فرآیند آموزش و پرورش به منظور موفقیت در اجرای برنامه ها و طرح ها باید زمینه مشارکت معلمان را برای تحقق اهداف نهایی تعلیم و تربیت فراهم آورد . به همین دلیل گروههای آموزشی به عنوان یک نهاد علمی آموزشی و پژوهشی برای نیل به اهداف فوق بوجود آمده تا از یک سو برقرار کننده ارتباط سازنده بین معلمان و مدیران زمینه ساز استفاده از تجارب و اطلاعات علمی و آموزشی ، ارائه دهنده ی الگو ها و روش های نوین تدریس ، از پیشرفت تحصیلی کاربرد مواد و وسایل آموزشی ، تقویت زمینه ی پژوهش و تحقیق و بهره گیری از اطلاعات روانشناسی می باشند و از سوی دیگر به بعنوان حلقه ی اتصال بین برنامه ریزان ، معلمان و مدیران با سازمان دادن تجربیات ، پیشنها د ها و دیدگاه های اصلاحی در بهبود کیفیت آموزشی ایفا ی نقش می نماید .

تعاریف :

1) آموزش و پرورش – تعلیم و تربیت

عبارتست از تمام واکنشها و اثرات و راهها و روشهایی که برای رشد و تکامل تواناییهای مغنری ، معرفتی و همچنین مهارتها ، نگرشها و رفتار انسان به کار می رود ، البته به طریقی که شخصیت انسان را تا ممکن ترین حد آن تعال بخشد و یکی از ارزشهای مثبت جامعه ای که در آن زیست می کند . با شد .

2) آموزش مادام العمر :

این اصطلاح مبتنی بر یک مفهوم فلسفی است که آموزش و پرورش را فرایندی دراز مدت می داند . فرایندی که از بدو تولد انسانها آغاز و با مرگ آنها پایان می یابد . بنابراین ، این اصطلاح تمام آموزشهای فرد را ، مانند آموزشهای اولیه کودکی که از دامان والدین و نهاد خانواده شروع می شود ، انواع سطوح و اشکال آموزش . رسمی ، تمام اشکال آموزش مداوم و انواع آموزش غیر رسمی را در بر می گیرد .

3) آموزش رسمی :

عبارتست از آموزشی منظم که معمولاَ در مدارس و دیگر مؤسسات آموزشی صورت می گیرد . آموزش رسمی به طریقی سازمان داده شده است که از سطوح ابتدایی ساده شروع و به سطوح عالی و دشوار که تخصصی می باشد خاتمه می یابد .

4) آموزش مداوم :

اصطلاحی است فراگیر ، برای تمام اشکال آموزش و پرورش ، از جمله

برای آن عده که دست از آموزش رسمی در هر سطحی کشیده اند و آنان که به دنیای کار وارد شده اند و به طریقی مسؤلیتهای افراد بزرگسال را

پذیرفته اند .

آموزش غیر رسمی :

به نوعی از آموزش اطلاق می شود که خارج از نظام آموزش رسمی بوده و به صورت پیوسته یا گسسته از نظر زمانی قابل اجرا است .

6)آموزش عمومی :

نوعی از آموزش است که برای توسعه ی مهارتها ی عددی و ارتباطی ، از سطوح ساده به دشوار تنظیم شده است این آموزش باعث تحصیل عمومی ، سواد برای خواندن و نوشتن ، ریاضیات و نیز مفاهیم تاریخی ، جغرافیایی ، علوم اجتماعی و غیره می شود.

6)آموزش فنی حرفه ای :

اصطلاح جامعی است که در برگیرنده فرایند آموزشی خاصی است . این اصطلاح علاوه بر آموزش عمومی ، به مطالعه و بررسی تکنولوژی و فنون و علوم وابسته به آنها و تحصیل مهارتهای فنی و دانش حرفه ای در بخشهای اقتصاد و زندگی اجتماعی می پردازد ، اهداف گسترده ی آموزش فنی و حرفه ای ، آن را از آموزش حرفه ای که محدود به مهارتهای خاص و دانش لازم برای یک حرفه ی بخصوص یا گروهی از حرف می با شد ، جدا می نماید

آموزش فنی :

آموزشی است که برای بالاتر از دوره متوسطه و پایین تر از دوره ی عالی

برنا مه ریز می شده است و نیروی انسانی طبقه میانی سازمان ( تکنسین ها ، مدیران ، رده های میانی ) را تربیت می کند .

قوانین یادگیری :

قوانین شناخته شده ای در رابطه با یادگیری وجود دارند که به کارگیری آنها در بهبود کیفیت و تسریع یادگیری اثر می گذارد . با استفاده از این قوانین می توان تجربه های یادگیری را برای فراگیران مؤثر تر ، با دوا متر و لذت بخش تر نمود برخی از این قوانین به صورت زیر است.

1-قانون آمادگی :

به موجب این قانون ، یادگیرنده باید از حیث جسمی ، عا طفی ، ذهنی و عقلی به اندازه ی کافی رشد کرده باشد . تا بتواند آموختنی های معین را فرگیرد . به عنوان مثال : آموختن رنگها تا قبل از چهار سالگی برای کودک دشوار است و یا فراگرفتن مفاهیم مجرد در سنین کمتر از 11 سال ، به آسانی صورت نمی گیرد .

2-قانون اثر :

انسانها میل دارند تجاربی که مطلوب و رضایت بخش هستند . بپذیرند و

تکرار کنند و از آنهایی که اثر ناخوشایند دارند ، اجتناب ورزند ، در امر آموزش ، مهمترین عاملی که موجب رضایت خاطر دانش آموز می شود فهمیدن و یاد گرفتن درس است . زیرا یادگیری درس علاوه بر اینکه بطور مستقیم وی را خشنود می سازد . چون موفقیت او در درسی که یاد گرفته است . تحسین معلم ، همکلاسان و افراد خانواده را به همراه دارد به طور غیر مستقیم هم تشویق می شود که بهتر و بیشتر یاد بگیرد . از اینرو معلم باید دانش آموز را یاری دهد تا از هر فعا لیت یادگیری ، نوعی رضایت شخصی احساس کند و درسها را با میل و رغبت یاد بگیرند .

3-قانون تمرین :

به موجب این قانون ، تکرار و تمرین در یاد گیری و دوام آن تأ ثیر فراوان دارد . زیرا هر قدر انجام عملی بیشتر تکرار شود . آن عمل زودتر به صورت مهارت و عادت در می آید و در اثر تکرار درست ، تبحر ایجاد می شود . تمرین غلط عادت عادت غلط ایجاد می کند و ترک عادت نادرست دشوار است به عنوان مثال . اگر دانش آموزی در کلاس اول ابتدایی نوشتن اعداد را از سمت راست تمرین کند و معلم به موقع او را راهنمایی نکند ترک این عادت برای او مشکل است.

4-قانون تقدم :

معمولاَ نخستین خاطرات درس بیشتر در ذهن باقی می مانند به همین جهت در اوایل سال تحصیلی و در نخستین روز تشکیل کلاس باید رفتار و برخورد معلم با دانش آموز صحیح و منطقی باشد بویژه که در اغلب موارد دانش آموزان با معلمان جدید روبرو هستند و چون به کلاس بالاتر می رفته

اند و با درسهای تازه هم آشنا نیستند ممکن است این عوامل در آنها تولید نگرانی و اضطراب کند از اینرو لازم است که در جلسات اولیه ، اعتماد آنها جلب شود و اطمینان حاصل کنند که یادگیری درس بر ایشان مفید و آسان است .

5-قانون شدت :

یک و ا قعه ی جذاب و مهیج ، بیشتر از وا قعه ای عادی و کسل کننده در ذهن باقی می ماند . به همین دلیل درسهای آن عده از معلمینی که با حا لتی با روح و  مهیج تدریس می کنند . بیشتر جلب توجه می کند و در خاطر می ماند . البته منظور اینست که کلاس درس به سیرک یا تما شا خانه تبدیل شود . بلکه هدف آن است که معلم با آوردن مثال ها و نمونه های زنده و استفاده از تکنولوژی آموزشی و به فعالیت واداشتن دانش آموزان ، حا لتی پر تحرک و جذاب در کلاس ایجاد کند

6-.قانون عدم کاربرد :

مهارت و دانشی که به کار گرفته نشود . تبدریج و به میزان زیادی فراموش خواهد شد به موجب این قانون ، معلم باید موقعیتها یی تدارک ببیند تا دانش آموزان بتواند آموخته های خود را به کارگیرند.

موانع یادگیری :

1-کسل کنندگی :

ممکن است کار یادگیری برای دانش آموز خیلی آسان و یا فوق ا لعاده دشوار باشد و یا ممکن است معلم در برانگیختن علاقه ی دانش آموزان و یا جلب توجه آنان کوتاهی کند و یا درست مطا لب را تفهیم نکند در چنین مواردی امر یادگیری برای شاگردان کسل کننده است .

2-پیچیدگی :

ممکن است معلم با ارائه ی مطالب زیاد و پیچیده ، کار یادگیری را برای دانش آموزان دشوار سازد گفته های متنا قض و ارتباط ندادن مطا لب به یکدیگر نیز ممکن است مشکل آفرین شود .

3-آزادگی :

رفتار رنجش آور معلم ، روابط نا مطلوب ، بی نظمی ، دیر آمدن به کلاس و غیره نیز از جمله عواملی هستند که دانش آموز را آزرده خاطر می سازد .

4-سایر موانع :

ترس از شکست ، نگرانی از مسخره شدن ، آزار دیدن و غیره موانع عمومی یادگیری محسوب می شوند . برای رفع مانع ترس ، فرصتهایی فراهم سازید تا موقعیت افراد در یادگیری آسان شود .

شرایط مؤثر در یادگیری :

1-انگیزه یادگیری :

یادگیری هم مانند سایر فعالیتها ، کار محسوب می شود و درباره ای موارد کاری است بسیار دشوار اما هر کار دشواری اگر با شوق و ذوق و انگیزه همراه باشد . احساس دشواری آن از میان می رود ، و با علاقه دنبال می شود . بهترین عاملی که انگیزه شاگرد را به اد ا مه فعالیتها ی یادگیری تقویت می کند . آن است که درس را خوب بفهمد .

2-آگاهی از ناکا فی بودن دانش و مهارتهای کنونی

شاگرد باید از ناکا فی بودن دانش و مهارتها ی فعلی خویش ، آگاه گردد ، تجربه نشان داده است که انسان معولاَ هنگامی که ضرورت یادگیری دانش

یا مهارت جدیدی را تشخیص می دهد با میل رغبت آنرا می پذیرد . کودکی که وارد کلاس اول ابتدایی می شود . باید بداند برای اینکه بتواند اسم خود را بنویسد باید

نخست خواندن و نوشتن حروف را فرا گیرد . بنا براین معلم باید شاگرد را با مسائل و موقعیتهای تازه و ضرورت آموختن آنها مواجه کند تا وی از ناکا فی بودن معلومات فعلی خویش آگاه شود.

3-داشتن تصور روشن از دانش و مهارتها یی که باید کسب شوند .

اگر شاگرد بداند که یادگیری جدید او به چه دانش و مهارتی منتهی می گردد . امر یادگیری برای او هدفدار تر می شود . در اینجاست که نقش هدفهای رفتاری ظاهر می گردد . در این رابطه معلم باید هدفهای رفتاری هر درس را با دقت بیان کند و شاگردان را از تغییراتی که در اثر آموختن ، در دانش و مهارت آنان حاصل می شود آگاه گرداند .

ت-داشتن فرصت کافی برای تمرین :

بدیهی است کسب هر دانش و مهارتی به تمرین نیاز دارد و از اینرو معلم باید برای تمرین ، شرایط مناسب و زمان کافی در نظر گیرد . ا لبته باید توجه داشت که تمرینها و تکالیف زیاد هم موجب خستگی شاگرد می شود.

4-آگاهی از پیشرفت

این بدان معنی است که معلم باید دائماَ شاگرد را از میزان پیشرفت او درس مطلع گرداند . تجربه نشان داده است که آگاهی از نتایج مثبت کار در حین یادگیری در بهبود و پیشرفت شاگرد اثر مثبت دارد ، زیرا شاگرد هنگامی که احساس کند در حال پیشرفت است . برای ادامه ی یادگیری شوق و انگیزه بیشتری می یابد .

5-داشتن وسایل و منابع مناسب برای یادگیری :

 هر درسی بنا به ماهیت خود ، دارای وسایل و منابعی است که استفاده از آنها ، آموختن آن درس را تسهیل می کند . مانند نقشه و کره ی جغرافیا که به آموختن درس جغرافیا کمک می کند و یا وسایل آزمایشگاهی موجب می شوند که درسهای علوم تجربی بهتر آموخته شوند .

سیستم های تدریس :

1-آموزش دسته جمعی دانش آموزان

در آموزش دسته جمعی ، به جای آموزش بیشتر از راه سخنرانی محض به منظور تسهیل از وسایل سمعی و بصری بهره می گیرد . در این روش اموزش یکطرفه است و معلم اطلاعات را به کمک سخنرانی یا وسایل سمعی و بصری در اختیار دانش آموزان قرار می دهد و دانش آموز نقش چندان فعال ندارد .

2- الگوی یادگیری انفرادی :

در سیستم آموزشی ، فرض بر این است که دانش آموز بر اساس توانا یی های خود یاد می گیرد ، شخصاَ مسئول یادگیری و فعالیتهای آموزشی مورد نیاز خود است .

3- الگوی یادگیری در گروههای کوچک :

در این روش فرصتها و موقعیتهای آموزشی به نحوی برنامه ریزی می شود که معلم هر یک از دانش آموزان در گروههای کوچک با هم کار می کنند و

به بحث و گفتگو بپردازند گزارش تهیه کنند و به طرح سؤال بپردازند و شخصیت و استقلال خود را به راحتی و در جمع نشان دهند .

تعریف روش :

 در اینجا ، روش در مقابل واژه ی لاتینی « هتد » به کار رفته است و واژه متد در فرهنگ فارسی معین و فرهنگ انگلیسی به فارسی آرایانپور به روش ، شیوه ، راه ، طریقه ، طرز و اسلوب معنی شده است . به طور کلی « راه انجام دادن هر کاری » را روش می گویند روش تدریس نیز عبارت از راه منظم ، با قاعده و منطقی برای ارائه درس می باشد .

تعریف روش تدریس :

به روشها و فنونی گفته می شود که معلم بنا به تشخیص خود آنها را به کار می گیرد تا به هدفهای آموزشی دست یابد و فراگیران راحت تر و بهتر مطالب را یاد گرفته و به کار گیرند . در این راه معلم باید روشهای تدریس را به خوبی بداند .

اهمیت شناخت روشهای تدریس :

معلم باید انواع روشهای تدریس را به خوبی بشناسد . در زمانها و مکانهای مختلف از آنها به طور جداگانه یا ترکیبی استفاده نماید ، که بدون شک توفیق در این امر مستلزم تجربه و کارورزی آگاهانه می باشد که در این کار می توان از نظرات متخصصین تدریس ، تجربه ی همکاران استفاده لازم را کسب نمود . امروز هدف نهائی آموزش و پرورش یادگیری دانش آموزان است و یادگیری فعالیتی است که خود دانش آموزان انجام می دهند و معلم راهنمایی آنها باشد .

آنچه که دانش آموزان ضرورتاَ باید انجام دهند این است که بداند چه چیزی را باید یاد بگیرند و اینکار را با آگاهی ومیل و با استفاده از انواع منبع و یا منابع آموزشی انجام خواهد داد .

یادگیری و تدریس دو فرآیند جدا از هم می باشند . یادگیری در همه جا و همیشه و حتی بدون تدریس صورت خواهد گرفت و از طرف دگر هر تدریس نیز منجر به یادگیری نخوا هد شد یعنی شکست دانش آموزان به این معنی نیست که تدریس انجام نشده است .

روشهای تدریس

الف-روشهای تاریخی

1- سقراطی

2-مکتبی

ب- روشهای نوین

1-  فن تمرین

2 واحد کار پردازان

3--  پرسش و پاسخ

4-    مباحثه

5- اکتشافی

6-سخنرانی

7- توضیحی

8-  بازیهای تربیتی

9- گردش علمی

10- روش نمایشی

11- یاد گیری فردی

1-روش سقراطی :

در روش سقراطی معلم صحبت نمی کند بلکه او سوال می کند و شاگردان سخن می گویند ا ما سؤالها به گونه ای تنظیم و مطرح می شوند که شاگرد را از جهل خویش نسبت به موضوع آگاه می گرداند و اندیشه ی او را برای دست یابی به حقیقت می بخشد .

2-مکتب :

فلسفه ی آن با سواد شدن است . یک نوع نظام آموزشی ابتدایی مبتنی بر آزادی است این آزادی با نظام زندگی روستایی و کشاورزی کاملاَ سازگار بود . و واقعیتهای زندگی اجتماعی و شرایط خاص زندگی مردم انطباق کامل داشته است

3-  روش توضیحی :

عبارتست از انتقال مستقیم اطلاعات به دانش آموزان با استفاده از مطالب چاپی ( کتاب و جزوه ) و یا بوسیله ی سخنرانی .

4-  روش سخنرانی :

روش سخنرانی جزء روش توضیحی محسو ب می شود ولی این روش سابقه و هویت تاریخی دارد .

5-روش اکتشا فی :

فرانیدی است که در آن دانش آموزان باید مسأله ی مورد نظر را مشخص کنند و راه حلهای ممکنی را برای آن در نظر گیرند .

6-حل مسأله :

حل مسأله فرانیدیاست برای کشف توا لی و ترتیب صحیح راههایی که به یک هدف یا یک راه حل منتهی می شود .

7- روش مباحثه :

روش مباحثه یکی از کهن ترین روشهایی است که در طول تاریخ تعلیم و تربیت به کار رفته است که به چند نوع تقسیم می شود .

الف-سقراطی

ب- بحث کنترل شده توسط معلم

پ- بحث آزاد

ت- بحث گروهی

8- پرسش و پاسخ

پرسش و پاسخ فنی است که می تواند در کلیه روشهای تدریس و فعا لیتهای آموزشی به کار رود به ویژه ، هنگامی که معلم می خواهد دانش آموز را به تفکر درباره ی مفهومی جدید یا بیان مطلبی که آموخته شده است تشویق کند .

9-واحد کار (پروژه)

فعالیتی است که از نظر آموزشی و پرورشی دارای ارزش است و متوجه هدف معینی می باشد .

10- گروههای کوچک :

در این روش شاگرد کلاس به گروههای کوچک تقسیم می شوند و هر یک مستقلاَ به فعا لیت یادگیری می پردازند

11- یادگیری فردی :

این یادگیری فرانیدی است که جنبه ی انفرادی دارد و در درون فرد انجام می شود

12- روش آزمایشی :

آزما یش فعالیتی است که در جریان آن فراگیران با به کاربردن وسایل و مواد بخصوصی درباره مفهوم خاص عملاَ تجربه کسب می کنند .

13- روش نمایشی :

روش نمایشی بر اساس مشاهده و دیدن استوار است .

14- گردش علمی :

گردش علمی یا فعالیت تجربی خارج از کلاس ، کاری است عملی که بیرون از کلاس ، آزمایشگاه یا کتابخانه صورت می گیرد و شامل مطا لعات مستقیم و دست اول درباره ی یک مسئله ، جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده ، پرسشنا مه ، مصاحبه ، اندازه گیری ، نمونه برداری و سایر فنون تحقیقی می باشد .

15- بازیهای تربیتی :

روشهای مختلف آن عبارتند از:

الف-روش ایفای نقش

ب-بازیهای رقابتی

پ-فن تمرین

16- فن تمرین انواع آن :

الف- تمرین تکراری

     ب- تمرین استنباطی

     پ- مرور

     ت -تمرینهای عملی

فصل دوم

یاد دهی و یادگیری وفضای آموزشی

مقدمه

نتیجه ی افزایش جمعیت کمبود فضاهای آموزشی است.در حال حاضر نظام آموزشی قادر نیست به روال متداول،مکان های مناسب آموزشی به اندازه ی کافی در اختیار داشته باشد

حتی درچندسال گذشته شاهدتبدیل نمازخانه ها، آزمایشگاه ها ،کارگاه ها،انتهای راهروها

و...به کلاس درس بوده ایم و با این وجود در بعضی مناطق شهر های بزرگ مدارس دو یا

چند نوبته هستندویا از مدارس استیجاری استفاده می کنند. البته به نظر می رسدبا کاهش آمار دانش آموزان  این روند  متوقف شده و  اوضاع  تحت کنترل در آمده و  رو به بهبود می باشد و امروزه معضل دیگر انحلال مدارس بنابر دلایل مختلف از جمله عدم استحکام

می باشد و دوباره بارقه های امید به نا امیدی تبدیل شده و اوضاع در شهر ما که اسف بار

می باشدوفضاهای آموزشی تعدادی از مدارس از حداقل استاندارد ها نیز بر خوردارنمی- باشد و نکته ی حائز اهمیت آن است که متاسفانه مدارس جدید نیز به همان سبک قدیم ساخته می شود و علی رغم تغییر شرایط و به ویژه روش های تدریس که می طلبد پا  به پای آن فضا های آموزشی نیز تغییر کنند و براساس علم روز طراحی گردد.ولی این مهم در ساخت مدارس لحاظ نمی شود و همچنان با دیدن فیلم مدارس کشور های دیگر فقط حسرت آن برای  ما باقی می ماند و  لازم  است در این  زمینه نیز تغییر و تحولات اساسی انجام شود.

و اکنون به برسی تاثیر فضای آموزشی بر میزان یادگیری می پردازیم و حداقل های لازم را نیز مورد برسی قرار می دهیم باشد که مورد توجه واقع گردد.

مدرسه

در مورد فضای مدرسه به لحاظ مهندسی اصول زیادی وجود دارد که باید رعایت شود از استحکام  مدرسه گرفته تا  فضای راه روها ؛ موقعیت دفتر آموزشگاه ؛ و کلاس ها حتی

نحوه ی  قرار گرفتن در ها ؛ محل کارگاه  و آزمایشگاه ؛ آبدارخانه ؛ کتابخانه ؛ بوفه و دستشویی ها بطوری که عدم دقت در هر مورد می تواند اثرات نامطلوب بر روی فرایند یادگیرداشته باشد مثلا قرار گرفتن اتاق دبیران در معرض دید دانش آموزان و نزدیک

حیاط که نه تنها  موجب  رفع خستگی  دبیران نمی شود  بلکه به قدری  اعصاب  آنها را

خرد می کند که آرزو می کنند هر چه زودترزنگ زده شودتا به کلاس بروند.یا نزدیک بودن کارگاه و آزمایشگاه به کلاس های درس بدون  استفاده  از مواد عایق صدا و قرار گرفتن بوفه داخل راهروبدون داشتن پنجره ای به داخل حیاط وبویژه رنگ ها استفاده شده دردیوارهای کلاس ها که بجای استفاده از رنگ های شادمعمولا از رنگ های خنثی

        استفاده می شود و هیچ تنوع رنگی وجود ندارد و هر مدرسه ای که بروید همچنین است

و گویی خوشبختانه در این مورد توافق خاصی وجود دارد.

کلاس

         از دیگر تجهیزات موجود در  هر مدر سه ای  می باشد  بیشتر عمر دانش آموز و دبیرا ن           

       در آن سپری می شودکه باید به اندازه ی کافی بزرگ  باشد و امکانات لازم برای تدر یس  

      در آن  فراهم  باشد و حد اقل  یک کمک  برای نگهداری  وسایل  مورد نیاز و یا قرار دادن 

      وسایل  ساخته  شده ؛  فعالیت ها و تحقیقات ؛ کتاب های کمک آموزشی در آن  قرار داده 

      شود. و به لحاض پنجره و نور نیز استانداردهای لازم رعایت شده باشد.  باید از نظر وسعت

     نیز با تعداد تراکم دانش آموزان متناسب باشد.

نیمکت

محل نشستن دانش آموزان است و علی رغم این همه پیشرفت علم و تکنولوژی ما هنوز

از نیمکت های طراحی شده در اولین مدارس کشورمان استفاده می کنیم که خیلی غیر

استاندارد و استفاده از آنها بسیار رنج آور می باشد و بیشتر به یک وسیله ی تببیه شبیه است تا یک وسیله ی آموزشی چراکه با گذشت زمان و تغییر فیزیولوژی بدن دانش آموزان و تغییر روش تدریس لازم است که سایر امکانات نیز به تناسب آن تغییر کند مثلا اگر قرا ر است تدریس مشارکتی داشته باشیم خوب به میز وصندلی مشارکتی نیز نیاز داریم . تا کی معلمین باید نظاره گر دعوای قدیمی تقسیم نیمکت در بینم دانش آموزان باشندو یا دانش آموزی که در این روزگار نزدیک به سی تا چهل هزار تومان برای لباس ناقابل خود پرداخت می کند چگونه باید روی نیمکت زوار در رفته ای بنشیند که هر لحظه ممکن است لباس او را پاره کند واو را در گیر مؤاخذه والدین نمایید لذا به جای توجه به درس و فراگیری مطالب علمی تمام فکر و ذکر او درگیر مراقبت از لباس هایش خواهد بود و به لحاظ پزشکی نیز عوارضی برای کمر و چشم و دیگر اعضای بدن او خواهد داشت. پس باید از لین نظر نیز باید تجدید نظر لازم بعمل آید.و حداقل با رنگ کردن انها حداقل تغییر را به وجود آورده وتنوعی ایجاد نمایند.

پنجره

کلاس درس باید پنجره هایی در اندازه های مناسب داشته باشد تا نور کافی به کلاس درس برسد ودر صورت امکان مقابل فضای سبز باشد و اگر به طرف حیاط خلوتی می باشد اولا عرض حیاط  زیاد باشد  و با  نقاشی های  مناسب به آن  فضا داده شود و دید مناسبی را ایجاد کند.که ابته در بعضی از مدارس به علت دید پنجره به بیرون به ویژه حیاط مردم پنجره ها را رنگ می کنندکه کار بسیار نامناسبی می باشد و عملا کلاس را به زندان تبدیل می کند و همانطورکه می دانید به لحاظ علمی نیز انسان بعد از چند دقیقه مطالعه برای رفع خستگی چشم باید به نقاط دور دست نگاه کند و باید در زمان ساخت مدرسه این نکات را در نظر بگیرن تا مجبور به رنگ کردن شیشه ها نشوندودر صورت اجبار نیز شیشه ها را با پوستر های رنگی ویا بجای استفاده از رنگ مشکی که دلگیر می باشد از رنگ های شاد استفاده نمایند. 

وسایل گرماده

که با توجه به شرایط آب و هوایی کشورمان مدت زیادی از سال را مجبور به استفاده از آن می باشیم و در اکثر مدارس ما از بخاری(نفتی ویا گازی)استفاده می شود که هر دو غیر استانداردو بسیار خطرناک وفاجعه انگیز می باشدوهر ساله شاهد حوادث تلخ ناشی از استفاده  از آنها می باشیم  و  استفاده  از شوفاژ بسیار مناسب  است که امروزه  ستاد نوسازی و تجهیز مدارس  ملزم  به رعایت آن در مدارس جدید  می باشد ولی در مورد مدارس قدیمی نیز باید  تدبیری  اندیشیده  شود تا دانش آموزان در محیط  مناسب به یادگیری علم بپر دازند.

وسایل خنک کننده

باتوجه به تقویم زمانی  سال تحصیلی که معمولا  هوا  خنک می باشد کمتر به  این  مهم پرداخته  شده  است ولی در مناطق گرمسیر و مدارسی که کلاس های تابستانی در آنها برگزار می شود  باید به این وسایل تجهیز شوند و در بعضی موارد اهمیت آنها از وسایل گرماده  بیشتر است  زیرا دانش آموزان با پوشیدن  لباس یبش تر می توانند  با  سرما مبارزه کنند ولی با گرما نمتوان به این سادگی کنار آمد.

کمد

لازم است در هر کلاس حداقل یک کمک برای نگه داری وسایل کمک آموزشی به ویژه دست ساخته های دانش آموزان وجود داشته باشد.

پرده

پنجره که عامل منور شدن کلاس و دادم دید مناسب به آن می باشد گاهی سوهان روح دانش آموزان می شود و با تابش نور شدید آفتاب  مخ آنها را  از کار می اندازد و برای جلوگیری از این عمل نسب پرده ی مناسب ضروری می باشد.

چوب لباسی

دانش آموز باید در کلاس درس همانند خانه راحت باشد و کاپشن به تن و کلاه بر سر به حالت آماده باش همانند  پادگان نظامی ذهن آسوده ای  برای یادگیری و یا  قدرت عمل آنچنانی نخواهد داشت لذا باید با فراهم اوردن امکانات لازم تلاش شود وسایل اضافی و به ویژه کاپشن ، شال و کلاه و... را از او دور کنیم که در میان نصب چوب لباسی مناسب در ارتفاع معین حداقل توقع می باشد.

تابلو اعلانات

در هر کلاس  باید  یک  تابلو  جهت  نصب  بخشنامه های  مربوط  به دانش آموزان  و یا بروشورهای آموزشی بهداشتی و... وجود داشته باشد.

گلدان

خیلی زیبا می شود اگر هر کلاس را با گلدان هی مناسب تزیین داده شود و لطف خاصی به کلاس می بخشدو دل مردگی را از بین می برد.

درب کلاس

باید در اندازه ی مناسب باشد و به خوبی بسته شود و ایجاد صدا نکند و نیاز به محافظ برای باز و بسته کردن آن نباشد و دستگیره مناسب داشته باشد.

رنگ

از نظر علم روان شناسی مسئله ی رنگ بسیار مهم می باشد وبهوجود آمدن علم روان شناسی رنگ ها نیز قطعا به خاطر همین اهمیت است و هر محیطی با توجه به نوع کاربرد و استفاده باید رنگ مناسبی داشته باشد از اتاق عمل گرفته تا خوابگاه و محل آموزش ،که ابته گویا این مهم چندان مورد توجه واقع نگردیده و باید بدانیم که رنگ محیط نیز در امر یادگیری داردای اهمیت خاصی می باشد.

دستشویی و شیر آب

هر مدرسه ای  باید با توجه به تعداد دانش آموزان تعداد  مناسبی  دستشویی و شیر آب داشته باشد و مجهز به لوله کشی صابون مایع بوده و بهداشت آنها مورد توجه واقع گردد و همواره تمیز و مرتب باشد .

حیاط

در مدارس ما حیاط به چندین منظور استفاده می شود چرا که از آن به عنوان  پارکینگ ، زمین فوتبال و بسکتبال،والیبال و...  استفاده  می شود و فضاسازی مناسب هم نمی شود            (منظور از فضا سازی تقسیم حیاط به  قسمت های  مختلف  برای  استفاده های گوناگون می باشد که با چند خط می توان آین کار را انجام داد) و بهتر است که حیاط را با  نقاشی های مناسب و رنگ کاری تزیین نمودو حتی قسمت هایی را برای نقاشی ویا خطاطی آزاد دانش آموز  اختصاص داد تا  غریزه ی آنها  در مورد نقاشی و خطاطی بر روی در و دیوار نیز ارضا شود وبه این ترتیلب در ودیوار کلاس ها از خط خطی شدن در امان بماند.

فضای ورزشی

که در مدارس ما چیز فراموش شده ای می باشد واگر بگوییم مدرسه باید سالن ورزشی داشته باشد به نظر بعضی هاذ خنده آور به نظر برسد.

  نماز خانه ، کارگاه ، آزمایشگاه ،کتابخانه ، اتاق مشاوره ، اتاق دبیران ، دفتر آموزشگاه،  آبدارخانه  نیز از قسمت های  مهم  هر مدرسه ای  می باشد و از تاثیر هر کدام از آنها در امر یاد دهی و یادگیری مطلعیدو دیگر نیاز به به توضیح آنه نمی بینیم.

وسایل تفریحی

بهتر است در حیاط مدرسه به تناسب سن وسال دانش آموزان وسلیل بازی و سرگرمی مانند تاب، سرسره،میز شطرنج و ... وجود داشته باشد .

فصل سوم

یاد دهی و یادگیری وتجهیزات آموزشی

مقدمه

مفهوم آموزش وپرورش در هر کشوری برابراست با آماده سازی انسان های داناو توانا برای رویارویی با مسائل زندگی و جامعه،به ویژه مسائل جهانی که پیوسته و به تندی در حال دگرگونی است.

پایبند بودن به آموزش سنتی و بدون توجه به آخرین تغییر و تحولات علمی، تدریس یک ماده ی درسی به مدت چندین سال ، تنها نتیجه ای که می تواند داشته باشد ، تحویل دادن دانش آموزانی با سواد اندک ،غیرکاربردی ومضمحل شده است ،که هیچ گونه تاثیر مثبتی درزندگی شخصی خودو توسعه ی اقتصادی کشور نمی تواند داشته باشند. 

اکنون به تجربه  ثابت  شده است که  هر چه  محیط جامعه برای  رشد و توسعه تکنولوژی       مناسب ترباشدپیشرفت سریعتروتوسعه آسانترخواهد شد.از سوی دیگر هرچه تنگناها ی محیط بیشتر باشد در راه رشدوتوسعه مشکلات بیشتری پدید می آیدو روند پیشرفت به تاخیر می افتد.حتی ممکن است به روند پس رفت هم تبدیل شود.

تکنولوژی جهان امروز را به جهان شگفتی ها تبدیل کرده و کار آمدترین امکانات رابرای

پی بردن به ناشناخته ها وکشف رازورمزهای آفرینش در دسترس انسان قرار داده است .

به همین علت  است که  قرن بیستم را  قرن صنعت و تکنولوژی نامیده اند و  شاید  اغراق نبا شد که  قرن  بیست  و یکم  هم  قرن  اعجاز تکنولوژی  با شد  .  چرا  که  تکنولوژی آموزشی  قادر است  تعلیم و تربیت را پر بار تر و غنی تر سازد . البته هیچ کدام از وسایل هدف نیستند بلکه وسیله ای برای رسیدن به نتیجه قطعی و عمومیت دادن آن می باشد.

با این وجود متاسفانه از تجهیرات و وسایل کمک آموزشی در کشور ما به درستی استفاده نمی شود .و اهمیت چندانی برای آن قائل نیستند و معمولا جزء آخرین اهداف آموزشی محسوب می شود ودر اولویت آخر قرار دارد.

تاریخچه

در سال 1931 تایلور نخستین کسی بود که به اهداف آموزشی تاکید کردو گفت:"تمام تکنولوژهای آموزشی ،خشت اول یا سنگ اصلی مدلهای آموزشی خودهستند"باوجودی  که  می توان  ردپای  تکنولوژی  آموزشی را در زمانهای بسیاردورجست،این تکنولوژی پدیده ی  تازه ای است  که ظهور آن از نظر ماهیت و مفهوم به میانه سالهای 1960 باز می گردد.

دراین حال بایدتوجه داشت که هرچندتاریخ تکنولوژی آموزشی به دوران باستان برمی- گردد،اما سابقه ی سمعی و بصری در مدارس به زحمت به یک قرن می رسد .زیرا رشد این دو حرکت تا چند دهه ی پیش به طور جداگانه ادامه داشت و پس از آن تکنولوژی آموزشی و سمعی وبصری پابه پای هم به حرکت در آمدندباید بدانیم سمعی و بصری پدیده ی ظاهرا تازه ای است .

در کشور ما نیز همانند سایر کشورهای  در حال توسعه در این زمینه  پیشرفت  چندانی نداشته است.بیشتر فعالیت های تکنولوژی آموزشی کشور ما در سال های گذشته متوجه خرید  و  بکارگیری  وسایل گران  قیمت  الکتریکی و الکترونیکی سمعی و بصری  شده است . نمونه ای از این فعالیت ها در خرید  تلوزیون ؛ ویدئو ؛ سی دی و جدیدا  کامپیوتر خلاصه می شود که بنا به دلایل مختلف که بعدا اشاره خواهم نمود از آنها نیز به درستی استفاده نمی شود. در بیشتر مدارس ایران نسبت به ایجاد آزمایشگاه ه های علوم،شیمی

فیزیک،وزیست شناسبی اقداماتی بعمل آمد .اما این آزمایشگاها نیز بنا به دلایلی ناموفق ماند. و با شروع نظام جدید تحصیلی آزمایشگاه های مرکزی با کتاب آزمایش جداگانه طراحی شد که این طرح هم ناموفق از آب در آمد و این آزمایشگاه ها تعطیل و یا دوباره در اختیار مدارس قرار گرفت . ازشیابی آن نیز به بوته ی فراموشی سپرده شد.

واکنون چندسالی است که تکنولوژی آموزشی درمقیاس وسیع تری مطرح شده ودست –

اندر کاران نظام آموزشی می کوشند ضمن  ایجاد و بارور ساختن  فرهنگ  استفاده از این

تکنولوژی به گسترش حیطه ی عمل و فعالیت آن در مدارس نیز همت گمارند .  بطوری که تاسیس  واحد هایی  به نام  ستاد تجهیزات و امورتکنولوژی  آموزشی و انتشار مجلات آموزشی و کمک آموزشی  مانند  مجلات  رشد تخصصی  و ملزم  کردن  ستاد باز سازی و نوسازی مدارس جهت تهیه ی وسایل کمک آموزشی و مجهز کردن آزمایشگاه مدرسه  گامهایی در این رابطه برداشته شده است .

تعریف تجهیزات آموزشی

وبنابر تعریفی که سازمان یونسکو در این زمینه ارائه نموده "هر گونه عمل یا اقدام مثبت که ازهر طریق برای پیشبرد کمیت و کیفیت آموزش اعمال می شود را می توان درزمینه

تکنولوژی آموزشی قرار داد " مثلا در جایی ایجاد کلاس( در مکان هایی که کلاس وجود ندارد )حتی اگر با شرایط قدیمی و سنتی باشد از اقدامات تکنولوژی است.همچنین تنظیم نور کلاس؛رعایت اندازه های استاندارد در ابعادو رنگ مخصوص تخته سیاه ازاین گونه است. و قطعا در کشور های بزرگ صنعتی و پیشرفته به گونه ای دیگر تعبیر می شود و وسعت به کارگیری این علم وتحقیقات دائمی برای کشف طریقه های بهترآموزش گاهی        چهره ی محیط های آموزشی را  چنان دگرگون می سازد که دیگر شباهتی به  نمونه های معمولی ندارد.   

پس هر نوع وسیله ای که موجب تسهیل آموزش شود وامر یادگیری را پایدار ساخته و

شوق و ذوق و علاقه ی دانش آموز را افزایش دهد جزئی از تکنولوژی آموزشی می باشد

تکنولوژی آموزشی همانند چتری است که در زیر سایه آن گروه ها مختلفی از نرم افزارها و سخت افزارها ی آموزشی تحت برنامه ریزی سیستماتیک برای پیشبرد کیفیت وکمیت آموزشی به کار گرفته می شود .

اهمیت تکنولوژی

امر آموزش از دیر باز به کمک دو عامل،و یا دو وسیله آموزشی امکان پذیر بوده است ؛

یکی گفتار و بیان معلم و دیگری نوشتن روی صفحات مختلف به کمک قلم ومدادوگچ

مانند صفحاتی از قبیل پوست حیوانات ؛زمین یا دیوار یاسنگ ودر نهایت تخته سیاه ومشابه آن  بوده است . بنابر این استفاده از کاغذوتخته سیاه از قدیم معمول بوده است

ودر حال حاضر نیز در امر آموزش دارای نقش اساسی می باشند.وبه این ترتیب در می یابیم که استفاده از وسایل وتجهیزات در  آموزش بسیار ضروری و لازم است .واستفاده از این وسایل باید با توجه به علم روز و پیشرفت های حاصل از آن باشد .

در عصر حاضر استفاده از وسایل کمک آموزشی دیگر مانند گذشته از روی هواوهوس و

برای تنوع وتفریح نمی باشد بلکه یک ضرورت اجتناب ناپذیر می باشد.واگرامروزه یک معلم از علم تکنولوژی درکارخودبهره نگیرد حاصل کار او چندان رضایت بخش نخواهد بود و تکنولوژی آموزشی  قادر است تعلیم و تربیت را پر بار تر و  غنی تر سازد چرا که انسان با تکا مل ابزاز تکامل یافته است.به همین علت و برای رهایی از کلاس های سنتی و تغییر در نظام آموزشی باید به علم تکنولوژی آموزشی اهمیت داده شود.

تجهیزات و یادگیری

تجهیزات یک مفهوم بسیار گسترده ای می باشد و اگر به دقت بخواهیم آن را بررسی کنیم شامل موارد بسیار زیادی می شود و هر کدام برای خود یک موضوع قابل بحث خواهد بود از درب ورودی مدرسه گرفته که باید چگونه باشد ،چه رنگی،چه مدلی،به چه اندازه و...تا برسیم به پله ها و درب ورودی ،راه رو،دفتر آموزشگاه، آبدارخانه،کلاس ها

؛کارگاه؛آزمایشگاه  ؛ اتاق سمعی و بصری و...که هر یک از این باید  معیارهای  خاصی داشته باشند تا  قابل استفاده  باشند و  هدف از ساخت آنها  بر آورده  شود  بطوری  که توضیح در مورد آنها  خود به چند جلد کتاب می انجامد که خارج  از توان  ما و حوصله خواننده ی گرامی می باشد. لذا بر آن شدیم در این مقاله صرفا در مورد تجهیزاتی که مستقیم در امر یادگیری کار برد دارند بحث کنیم .

        هر شخصی در هر شغلی  برای  انجام  هر کاری  احتیاج به یک  سری  ابزار و ؛  وسایل  

        داردوبدون وجودامکانات لازم قادربه انجام کاری نخواهدبودبا این حال نیاز به توضیح 

        نیست که فرایندیاددهی و یادگیری نیز به نوبه ی خود به تجهیزات خاصی نیازدارد که   

       درزیر به بعضی از این تجهیزات و موارد استفاده آنها اشاره می کنم .

       قطعا اولین نیازوجود یک فضای سرپوشیده می باشدکه امروزه به آن مدرسه می گویند.

       خود فضای مدرسه و نحوه ی طراحی و  قرار گرفتن  بخش های  مختلف در درون آن و 

        حتی رنگ در و دیوارهای آن نیز در میزان یادگیری دخالت دارد که در مقاله دیگری به 

        آن پرداخته می شود ودر اینجا فقط به تجهیزاتی که به عنوان وسایل آموزشی یا کمک 

       آموزشی  مورد استفاده قرار می گیرد می پردازم.

تا بلو آموزشی

یکی وسایل  آموزشی تابلو می باشد که زمانی تخته سیاه  بود و امروزه در بسیاری  از مدارس تخته وایت برد جای آن را گرفته که هر دو مزایا و معایبی دارد که از  معایب اساسی تخته سیاه گرد و خاک حاصل از پودر گچی  است که از پاک کردن تابلو تولید می شود و در هوای کلاس  پخش شده و موجب بیماری های تنفسی می گرددوازمعایب وایت بردانعکاس نورو بوی نامطبوع ماژیک وایت بردوتاثیرمنفی آن برخط می باشد. که بویژه در دوره ی  ابتدایی  بسیار حائز اهمیت می باشد و به  نظر اینجانب  بهتر است

که در دوره ی ابتدایی همواره از تخته سیاه استفاده شود و تلاش گردد که میزان گرد وخاک گچ را به روش های مختلف از جمله با خواباندن آن در آب و  شکر به حد اقل رساند ویا از گچ های خارجی که مرغوب ترند استفاده کنند.ولازم به ذکر نیست که باید تابلو در محل مناسب از نظر نور و بلندی نصب شود.تابلوهای دیگر ی هم وجود دارد که در کشور ما رایج نیست ولذا اشاره ای به آنها نمی کنم .

تلویزیون

خیلی از مدیران  علاقه ی خاصی  به  تهیه ی آن دارند و کم و بیش در بیشتر مدارس کشورمان وجود دارد شاید علت این امر به خاطر تهیه ی آسان آن و یا به چشم آمدن آن باشدولی متاسفانه کارآیی آنچنانی نداردچراکه پابه پای آن فیلم های آموزشی درسی مناسب تهیه  نمی گردد و  اصلا تهیه ی  فیلم آموزشی در کشور  ما  یک  چیز  فراموش شده ای می باشد و کمتر کارگردان ویا شرکتی وجود دارد که به این مهم پرداخته باشد لذا ازتلویزیون برای همان کارهای روزمره که هر دانش آموزدر خانه نیز با آن سروکار دارد  استفاده  می شود و در صورت  استفاده از فیلم  هم چندان کمکی به  امر  یادگیری نمی نماید زیرا  تعداد  معدود  فیلم آموزش هم که وجود دارد در چهار چوب کتاب و به صورت خشک وبدون روح می باشد وموجب رشد قدرت خلاق دانش آموز نمی شودو او را در همان چهارچوب کتاب و کلاس نگه می دارد.

ویدئو و سی دی

                           از وسایل جانبی تلویزیون می باشند وهمان مزایاومعایب را دارند

رایا نه

واکنون بسیاری از مدیرا ن بعد از تهیه ی تلویزیون و کنا رگذاشتن زود هنگام و بدون استفاده آن به سراغ تهیه ی کامپیوتر رفته وتمام هم و غم آنه تهیه این جعبه ی جادویی

می باشد که البته حداقل فایده ی آن آسان نمودن کارهای  اداری و به ویژه  ثبت آمار و

ارقام و لیست نمرات دانش آموزان و تهیه ی کانامه ی آنها می باشد .

وامادر آموزش کاربرد آنچنانی نداد چرا که اولا کسی جز مدیرومعاون وگاهی دفتردار حق چپ نگاه کردن به آن را ندارد و بیان می کنند که برنامه آن به هم می خورد واز آنجا که سطح اطلاعات و آگاهی همکاران در این زمینه بسیار پایین است با اندک به هم خوردگی برنامه باید چندین روز معطل شدتا متخصصین امربه دادبرسندویک برنامه ساده را درست نمایند ویا عیب کوچکی را برطرف کنند.

در حالی که در دنیای امروز کامپیوتر یک وسیله ی  نه کمک آموزشی بلکه یک وسیله ی آموزشی می باشد وبه کمک آن می توان امر آموزش را بسیار آسان وبا کیفیت بالا ارائه داد.

ویدئو پروژکتورکه در هیچکدام از مدارس شهر ما که وجود ندارد نمی دانم در جا های دیگر چطور ولی باید بدانیم که در کنار کامپیوتر وسیله ی آموزشی بسیار مناسبی می باشد و  در اصطلاح کامل کننده ی کامپیوتر می باشد و بسیار لازم و ضروری است .

دوربین فیلم برداری

جدیدا با توجه به فراهم شدن تمام امکانات لازم آموزشی تب و تاب تهیه ی دوربین فیلم برداری بالا گرفته و مدیران محترم در تلاش هستند با صرفه جویی های لازم بتوانند این وسیله ی حیاتی را  تهیه  نمایند تا  برگزاری  مراسم ها و هزینه های آنچنانی خود را  به تصویر بکشند تا مورد قبول مدیریت محترم واقع گردند و مورد باز خواست واقع نشوند ودرمدرسه ای که یک لوله ی آزمایش وجود ندارد مبلغ زیادی پول جهت ساختن آهنگ سرودوتئاترو ...  خرج نمایند(که البته این کاره برای پرورش استعدادهنری دانش آموزان لازم است ولی عدم توجه بعضی از مدیران به اولویت بندی نیازها در مدرسه موجب می شود که سرانه ی آموزشی در یک جهت خاص بیشتر هزینه شود).

از این ها که بگذریم سخن دوست خوش است به نظر بنده ی حقیر که سا لها ست در سنگر تعلیم وتربیت به دانش آموزان بسیار مظلوم (از آن جهت که با کمترین امکانات و حد اقل توقعات و بیشترین بار منت که ما برای شما چنین وچنان کرده و می کنیم)منطقه آموزش می دهم اعتقادچندانی به وسایل آموزشی وکمک آموزشی گران  قیمت (به جز کامپیوتر) ندارم و به نظر من وسایل آموزشی و کمک آموزشی ساده و ارزان قیمت و قابل استفاده باشد و بدون هیچ ترس و ابایی از خراب شدن و یا شکستن آن در اختیار

دانش آموز قرار دهیم تا خود تجربه کند وگرنه هر وسیله ای علی رغم مفید بودن اگر توسط معلم استفاده شود وطرزکار آن به دانش آموزان نشان داده شود  همانند همان توضیح معلم خواهد بود و تاثیر چندانی در یادگیری ندارد چرا که این عمل همانند آن

می ماندکه ما برای یاددادن دوچرخه سواری به بچه، خودمان سواردوچرخه شده و دور بزنیم واز او بخواهیم که به ما نگاه کند تا دوچرخه سواری یاد بگیرد (زهی خیال باطل)

پس وقتی ما از کمبود وسایل می گوییم به معنی نبود وسایل کمک آموزشی نیست بلکه منظور نبود وسایل آموزشی  مناسب  با کتاب های درسی جدید و روش تدریس جدید

می باشد  چراکه اگر بخواهیم آزمایش ها و فعالیت ها را به صورت دانش آموز محور

(مشارکتی ) انجام دهیم باید حداقل از هر وسیله ای چهار سری در مدرسه موجود باشد

در حالی که ما برای یک سری از آنها هم مانده ایم و علی رغم اینکه بیش از ده سال از

تغییرکتاب های درسی براساس نظام نوین آموزشی می گذردوبحث وجدل های فراوان

 برسرتغییرروش تدریس بیان شده و می شود ولی هیچ اقدام عملی در زمینه ی فراهم آوردن  وسایل و  امکانات  لازم  برای  اجرایی  شدن آن  انجام  نشده است  و همکاران

همچنان به روش قبلی (سنتی و معلم محور) ادامه می دهند و وضعیت بسیار اسف بار تر شده  زیرا  این بار دیگر روش تدریس با  مطالب کتاب و اهداف  آموزشی  نیز مطابقت ندارد.

اماچه باید کرد؟

حال که گوشه ای  از  مشکلات  و  معضلات آموزشی  مربوط  به  تجهیزات آموزشی  را خدمتتان عرض کردم لازم می دانم راه حل هایی نیز خدمتتان عرض نمایم  شاید  مفید واقع شود .

 در تهیه وسایل چند اقدام جدی و ضرب الاجل لازم است وبه یک بسیج همگانی و همت بالا نیاز دارد تا با یک اقدام انقلابی این معضل اساسی را حل نمود و جلوی هر گونه بهانه

جهت اجرایی  شدن  روش نوین آموزشی را گرفت  و  این طرح را  از مرحله ی شعار به عمل رساند.

1- به جای تهیه ی وسایل گران قیمت وبه تعداد معدود وسایل مورد نیاز آزمایشگاه و

کارگاه را تهیه کنیم که بسیار ضروری و لازمه ی تدریس این کتاب ها می باشد و بدون آنها عملا کار تدریس تعطیل می شود و بسیاری از فعالیت های کتاب که جزو اهداف اصلی تدریس می باشد برآورده نمی شود و یا وسایل رسم ودیگر وسایل کمک آموزشی درس ریاضی و یا وسایل کمک آموزشی درس جغرافیا مانندنقشه،کره و... ویا هردرس ریگر را به تتناسب تهیه نماییم و یا در اولویت تهیه قرار دهیم.  

2- حال که به نظر می رسد از نظر فضای آموزشی مشکل خاصی وجود ندارد بهتر است که مسئولین محترم خیرین مدرسه ساز را به تهیه ی وسایل کمک آموزش تشویق نمایند و اطلاع رسانی لازم را انجام دهند و اهمیت آن را برای مردم و به ویژه خیرین بیان کنند.

3-مجبور کردن مدیران به صرف مقدار مشخصی از سرانه برای تهیه ی وسایل کمک آموزشی و نظارت کامل بر اجرای آن

3-تهیه ی وسایل از طرف مدیریت محترم و قرار دادن آن در اختیار مدارس  به صورت بلا عوض و یا کسر اجباری از هزینه ی سرانه

5-مدیران محترم به جای تهیه ی وسایل گرانقیمت بدون استفاده سعی نمایند وسایل ارزان قیمت با کاربرد بیشتر را تهیه کنند و به جای خرید مبل و وسایل لوکس بی مصرف به فکر این مهم باشند که از اهداف آموزشی است و تلاش نمایند سرانه ی مدرسه که در واقع حق دانش آموز است را برای او خرج کنند.

6-مدیریت محترم بجای خواستن گزارش مصور جشن ها و مراسمها ها یک گزارش نیز از مبلغ هزینه شده برای فعالیت ها آموزشی را از مدیران محترم طلب نماید.

7-بحث آزمایشگاه ،کارگاه؛ اتاق سمعی و بصری و طراحی کلاس های تخصصی جدی گرفته شود و تلاش گردد که با هزینه کردن از منابع مختلف و سوق دادن هزینه ها به این طرف و گذاشتن وقت برای طراحی و برنامه ریزی مناسب بتوان به این ایده ها که سال هاست جزو آرزوی نظام آموزشی است جامه عمل پوشانده شود.

8-پایین آوردن حد نصاب تراکم کلاس ها بر اساس آموزش مشارکتی چرا که با توجه به تغییر نظام آموزشی (در حد حرف) این حد نصاب  همچنان  بر اساس نظام معلم محور وگاهی بدتر از آن می باشد.

9-سفارش ساخت کیت های ارزان قیمت وتلاش برای تولید این وسایل در کارگاه های

    آموزش و پرورش بصورت انبوه و ارزان قیمت در برنامه های سازمان قرار گیرد.

      10-ساخت آزمایشگاه مرکزی با توانایی امانت دادن وسایل به مدارسی که وسایل ندارندو

  توان مالی لازم برای خرید آنها را نیز ندارند.

       11- برگزاری نمایشگاه های وسایل کمک آموزشی ومجبور کردن مدیران به خرید این

           وسایل در حد مبلغ معین (همانند نمایشگاه های کتاب که مدیریت محترم آموزش و 

          پرورش چندین جلد کتاب را به مدارس می فرستند و مدیران موظف به پرداخت بهای 

          آن هستندکه اغلب نیز کتاب ها تکراری ویا نامتناسب با پایه ی تحصیلی و موضوعات 

          درسی می باشد)

        12- مواد شیمیایی توسط  مدیریت محترم تهیه شود و توسط گروها ی آموزشی در 

            بین مدارس توزیع گردد.

           موانع استفاده از وسایل کمک آموزشی

1- وسایل کمک آموزشی موجوددرمدارس قدیمی وفرسوده می باشندو قابل استفاده نیستند و با مطالب کتاب های جدید  مطابقت  ندارد و یا به تعداد معدود در حد معلم محوری می باشند.

         2- تهیه و استفاده از این گونه وسایل مستلزم بودجه قابل توجهی می باشد. 

3- کمبود کادر تخصصی برای تصدی امور آزمایشگاه و کارگاه و استفاده از نیرو های

مازاد و بدو ن تخصص لازم به عنوان متصدی (بهتر است بگوییم کلیددار)

4- در نظر نگرفتن زمانی که معلمان برای آماده کردن وسایل صرف می کنند.

5- مشکلاتی که حمل ونقل وسایل کمک آموزشی  به کلاس درس به وجود می آورد.

          6- مطالب کتاب و فعالیت های آن حجم زیادی داردو ساعت تدریس ن کم می باشد.آنننننن       آن کم می باشد

7- مکان مناسب برای انجام فعالیت های آزمایشگاهی،کارگاهی،پرورشی و هنری وجود ندارد.

8- تراکم دانش آموزان در هر کلاس بسیار زیاد می باشد.

9- دانش آموزان  و  اولیای  آنها  به استفاده  از این  وسایل  عادت ندارند و آن را به منزله ی تفریح و سر گرمی می دانندو از اهمیت آموزشی آن غافل می باشند.

10- مواد شیمیایی لازم موجود نمی باشد و تهیه ی آنها کار مشکلی است و بسیار وقت گیر است و در صورت تهیه زمان انجام آن آزمایش می گذرد.

11-معلمین رغبتی به  استفاده از وسایل کمک آموزشی  ندارند  زیرا  آنها  می خواهند

آن گونه که خود تحصیل کرده اند دانش آموزان را تعلیم دهند . ازطرفی بی حوصلگی بعضی ازمعلمین و عدم وجود وجود انگیزه ی لازم از عوامل عدم  بکارگیری این وسایل می باشد.

که با تشویق همکارانی که ازوسایل کمک آموزشی استفاده می کنندوقائل شدن تفاوت بین  این  دبیران با دبیران دیگر می توان در این مورد ایجاد  انگیزه نمود . که البته در بسیاری از  موارد وضعیت بر عکس  می باشدبعضی ازمدیران  معلمانی را که از وسایل کمک آموزشی استفاده می کنند را مخل آسایش خود می دانند و آنها را عامل هزینه تراشی برای مدرسه می دانند در حالی که معلمینی که از وسایل کمک آموزشی استفاده نمی کنندکلاس ساکت و آرامی دارند و هیچ هزینه ای هم برای مدرسه ایجاد نمی کنند .

فصل چهارم

یاد دهی و یادگیری

و

معلمان

تاریخچه

     از آغاز خلقت بشر و موجودات تعلیم و تربیت شروع شدخداوند قادر و متعال با واسطه یا بی واسطه بشریت را راهنمایی کرد و  مورد عنایت الطاف خود قرار داد

   با توجه به این که انبیاء الهی  معلمانی بودند که از طرف خداوندبرای هدایت بشر آمدند و انسان ها را به صورت عملی و تئوری َبه سمت تعالیم الهی هدایت کردن در کنار آن هاخود انسانها نیز با توجه به ضرورت روزوگا هابا توجه به تعالیم الهی وگاهی  بدون توجه به مفاهیم و تعالیم انسانی اصولی برای آموزش استفاده کردند و در کشور ما با توجه با این که تعالیم الهی ریشه در افکار و اخلاق انسان ها دارد برای آموزش فرزندان خود اقدام به ایجادمکتب خانه هاکردند و قبل از آن هم از محیط مسجد برای آموزش قرآن و آموزه های دینی استفاده می کنند و روش هایی را برای تعلیم و تربیت به کار می برند و اگر پای صحبت افرادی که در این اماکن درس خوانده اند بنشینیم خاطرات آن ها خیلی جالب است و همیشه از چیزی که زیاد یاد می کنند فلک کردن دانش آموزان توسط مدرسین این مکتب خانه است که می توان گفت یکی از عوامل فرار آنها نیز می باشد

   این جوسنتی تا سال های پیش بر مدارس ها سایه افکنده بود البته امروزه درست است که دیگر تنبیه بدنی کم شده یانمانده ولی همان صندلی های سخت و بی روح کلاس خشک بعضی ازدبیران که بیش دانش اموزان را در سرکلاس درس اذیت می کنند و به ظاهرو ضعیف کلاس ها و مدرسه ها بهبود یافته است

    ولی اخیرا چندی ات که آوازه ی تدریس گروهی وتدریس فعال در همه جا پیچیده است در صورتی که کسی از دبیران فکر نمی کنم بداند که تدریس فعال به چه چیزی گفته می شود ؟ وقوانین و مقررات مربوط به آن رابدانند به امید آن روز که همه ی ما معلمان با این نوع تدریس اگاه شوند.

اهمیت وضرورت

  باتوجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در جهان وآگاه شدن دانش آموزان داشته باشد ودانش آموزان افزایش سطح سواد اولین دانش آموزان اگر معلمین ما نتوانند خود را با علم روز هماهنگ سازند نمی توانند برای تدریس  تاثیر زیادی بر روی دانش آموزان او را فردی بی سواد می دانند .

   البته تنها علم وتکنولوژی نمی تواند به معلمین کمک کند بلکه آشنای با روشهای تدریس ووجود مدرسه ای با امکانات مناسب  وهمکاری محیط های آموزشی واداری با معلمین عواملی هستند که می توانند دست به دست یکدیگر بدهندو  باعث شوند محیط یادگیری برای دآنش آموز ومعلم دلپذیر تر باشد.

    پس معلم به عنوان رکن اصلی آموزش پرورش در کلاس باید از نظر علمی ورفاهی درسطح بالایی قرار گیرد وفرصت این را داشته باشد که بتواند  با مطالعه وبررسی وتحقیق بردانش خود جهت بهبود شیوه های یاد گیری تلاش کند  

معلمی راهنمایی است

   در آغاز کودکی تقلید محورفعالیتهای انسان است وکودک به تجربه پی می برد که اگر رفتارهای دیگران را مورد تقلید قراردهد به احتمال زیاد ازکوشش های خود نتیجه مثبت می گیرد . ازاین رو ازرفتارهای نسنجیده مردم پیرامون خود تقلید می کند وبراثر آن شخصیتی کما بیش شبیه شخصیت های آنان می شود . اما روشن است که برخی ازرفتارهاازلحاظ رشد کودک وتکامل جامعه درخور تقلید نیستند دراین صورت راهنمایی کودک ضرورتی بزرگ است .مراد از راهنمایی مداخله ای است ملایم در فعالیت های خود به خود ی برای کشانیدن او به سوی هدف های مطلوب جامعه .

   راهنمایی صحیح آن است که هم بر راه جوگران نیایید وهم به فعالیت های پراکنده اونظامی مطلوب بخشند و این وظفه معلمان را سنگین می کند که بتوانند راه را جوری بیان کنند که این راه نمایی نتیجه ی معکوس ندهد زیرا کسی که به جبر به کاری دست بزند  با طنا از آن کار بیزار می شوند و هر گاه بتواندنه تنها از آن روی گردان می شود نلکه مرتکب خلاف آن نیز می شود.

با این دیدگاه دوگونه معلمی را می توان نام برد :

   به اقتضای دونظام آموزش وپرورش ایسنا وپویا  آموزش دهندگان میز دردو مقوله کلی می گنجند :

  آموزش دهندگان یا معلمان خام و سخت گیر و آموزش دهندگان یا راهنمایان پرجازبه

به طور کلی کلاس های گروه اول معلم مدار و گروه دوم دانش اموز گراست .

به طور کلی تغییرنگرس در معلمان گروه دوم و آموزش تکمیلی و بیشتر معلمان گروه دوم یکی از مشکلات پیش روی معلمان است .درمعلمان باید این نگرش ایجاد شود که بر حقایق علمی تکیه کند و در زمان حال ونتایج آتی تاکید بورزد و موافق احتیا جات دانش آموز درس بدهد و مقتضیات آینده را در نظر گیرد و بر براورده شدن نیاز های دانش آموزان تاکید کند و از هر دانش اموز توقعی خاص داشته باشد .با دانش آموز بحث کند و نظر هارا تحمیل نکند واز امتحان برای   برنامه ریزی آینده دانش آموزان استفاده کند و علاوه بر مدرسه همه جا را برای دانش آموز مدرسه بداند و کتاب درسی را مطابق نقشه ی خود برد و از روش های متعدد انعطاف پذیر سود برد و همکار دانش آموز باشد ودر کلاس درس انضباط آزادانه ایجاد کند و کلاس درس را به کار خود علاقمند کند .

با توجه به مبا حث بالا می توان گفت ما باید معلمانی حرفه ای داشته باشیم اغلب تصور می کنیم که معلمان با تجربه و برخوردار از دانش و اطلاعات سطح بالا لزو ما معلمان حرفه ای نیز هستند چه بسا معلمانی داریم که در رشته ای که تدریس می کنند وسوابقی

بس طولانی دارند اما نتوانستند همچون معلمی حرفه ای در جلب توجه وعلاقه ی دانش آموزان ومدیریت کلاس عمل کنند .همچنین با معلمانی مواجه بوده ایم که از لحاظ میزان دانش و مدرک تحصیلی در وضعیت مطلوبی قرار داشته ان اما به هیچ وجه نتوانسته اند کلاس جذابی رابرای فراگیران فراهم آورد

یاد گیری الکترونیکی

  در دهه های اخیر رویکردهای سنتی یادگیری با ظهورفناوری های جدید نظیر چند رسانه ای فرارسانه ای ها وارتباطات از راه دور دست خوش تغییرات اساسی شده است به رغم افزایش قابل توجه درکاربرد فناوری های جدید در نظام های آموزشی هنوز چالشهای جدی فرا روی معلمان وطراحان آموزشی وجود دارد .

   یاد گیری الکترونیکی روشهای تدریس ویادگیری سنتی را متحول کرده است ودر تکمیل وتوسعه ی آن نقش به سزایی داشته است . در این روش تعامل میان معلمان فراگیرنده ومحتوا وهمچنین تعامل معلم ومعلم – فراگیرنده با فراگیرنده ومحتوا بامحتوا درفرایند یادگیری الکترونیکی به صورت گسترده ای وجود دارد .

   معلم در یاد گیری الکترونیکی نیز – مانند آموزش سنتی – نقش کلیدی دارد . طراحی وسازماندهی آموزشی_ تسهیل بحث وگفتگو و آموزش مستقیم ازنقش های مهممعلم در فرایند یادگیریالکترونیکی است .بدون شک معلم در کنار سایر عوامل مهم در مربوط به یادگیری عامل تعیین کننده و مهم است وموفقیت دوره های یادگیری الکترونیکی تا حد زیادی به ضور معلمانی  آگاه وتوانمند بستگی دارد . آشنایی با فناوری جدید برای معلمان از ملزومات می باشد و این درحالی است که بیشتر نعلمان حتی با فناوری جدید اطلاعات بیگانه هستند .

پس معلم باید دردو بعد خود را آماده کند سپس پا به عرصه تعلیم وتربیت بگذارد :

  1-کسب ویژگی های نظری وعلمی معلمی

که خود شامل موارد زیر است :

 الف ) تخصص دررشته مورد نظر

ب) آشنایی با فناوری اطلاعات

ج) آشنایی با مهارتهای کلاسداری وروانشناسی یادگیری و الگوهای تازه تدریس

معلم در رشته مورد تدریسش متخصص باشد آن هم نه مطلعی که اطلاعتش مربوط به قبل باشد بلکه ضمن آشنایی با فناوری جدید آخرین اطلاعات را حد اقل در رشته خود بیابد وگرنه با دانش آموزانی روبرو خواهد شد که  آنها با فناوری جدید مانوس ترند وعده ای از آنها اهل علم باشند و از طریق فناوری جدید در هر زمان وهر جا به آخرین یافته های علوم خواهند رسید وآن جاست که معلم حس می کند که در بعد تخصصی تدریسش از مجموعه ی کلاس پایین تر است .

   ازطرفی یک بال معلمی داشتن اطلاعات علمی وتخصصی است وبال دیگر آن آشنایی با مهارتهای کلاس داری وروانشناسی یاد گیری والگوهای تدریس است .

2-کسب ویژگی های حرفه ای معلمی

الف ) بکار گیری مهارتهای کلاسداری وروان شناسی یادگیری والگوهای جدید تدریسی

معمولا این مهارتها دردوره های تربیت معلم وتربیت دبیر ورشته های علوم تربیتی وحتی دوره های ضمن خدمت تدریس می شود . اما از آنجا که استادان این دروس در دانشگاهها ومراکز تربیت معلم خود به شیوه ی نظری تدریس می کنند وکمتر این دروس را به شکل عملی وعینی تدریس می کنند کار به جایی می رسد که دانشجویانی که باید در پایان ترم واجد مهارتهای عملی تدریس در ابعاد فوق باشند به کسب اطلاعات نظری از آن دروس بسنده کنند و هروقت وارد کلاس شوند خود را با دنیای مواج دانش آموزان روبرو می بینند و با شروع شروع موجی که از هر گوشه آغاز می شود خود را درحال غرق شدن می بیند وتدریس آنها را با دلهره و اضطراب و ایجاد کلاسی خشک و مستبدانه همراه می شود .

ب) کار آفرینی معلم

در عصر جدید که جهان با بحران کار واشتغال رو برو است وروزبه روز بر آمار بیکاران افزوده می شود معلم باید نگرش دانش آموزان را به اشتغال یابی تغییر دهد یعنی اگر دانش آموز یا دانشجویی در این اندیشه باشد که پس ازفراغت از تحصیل باید مراکزی باشد که لزوما او را به کار گیرند برداشتی نادرست است پس معللم باید دیدگاه دانش آموزان را به موضوع کار تغییر دهد وبه تعبیر بهتر بگوییم فردی که پوینده وکوشنده وکار آفرین است به دلیل آفرینندگی می تواند امکاناتی فراهم آورد وبه دنبال آن کری را بیا فریند وعلاوه بر مشغول شدن خود بتواند عده دیگر را با خود همراه کند ودراین زمینه راهی نداریم مگر اینکه معلم تفکر دانش آموزان را درباره ی کار تغییر دهد .

 غفلت از نقش مشاوره وراهنمایی

مگر نه این است که معلمان گرامی از کندی دریافت و ضعف یادگیری دانش آموزان گله دارند ومدیران، معلمان ودانش آموزان نیز ازیکنواختی وکسالت آور بودند شرایط کاردر رنجند پس این عوامل نقش فراموش شده معلمان را که نقش راهنمایی ومشاوره میباشد را یادآور می شود تا محیط کلاس به محیطی فعال وهیجانی واثربخش تبدیل کند.

یکی از نقشهای معلم مشاوره است، به خصوص در دوره راهنمایی که وظیفه راهنمایی نیز به آن افزوده می شود اینکه چراتا به حال به آن توجه نشده مطلب دیگریست ؛ نکته اساسی این است که معلمان با یک یک دانش آموزان به طورمستمر وچهره به چهره برخوردارند ومی توانند کوچکترین تغییرات رفتاری – شخصی وافت تحصیلی آنهارا به سرعت دریابند وبرای اصلاح ان اقدام کنند . بدیهی است اگراین حرکت اصولی وخردمندانه خود سبب مشکلات تازه ای خواهد شد . البته شاید فکرکنیم که مشاوره وراهنمایی باید طی دوره های دانشگاهی باشد ولی لزوما" این گونه نیست ودراین مورد می توان گفت که ابزارهای لازم برای اینکار اول تغییرنگش معلمان است وسپس استفاده ازالگوهاوروشهای تدریس فعال است مانند دادن مسولیت به دانش آموزان ناسازگار ویاگوشه گیر ودادن پاداش های معنوی ارزنده بهرفتارهای خوب تا بتوانند درخودعادتهای خوب گوش دادن رازداری وهمدلی کردن ،نه همدردی کردن وتابع احساسات نبودن وجلوگیری ازایجاد موفقیت درو غ گفتن ،ومطالعه در زمینه شناخت را تقویت کنند .

  مواردی که تا کنون بربشمردیم مواری بود که معلمان خودشان هم تا حدودی از عهده آنان بر می آمدند .امّا خود دولت نیز در قبال معلّمین وظایفی بر عهده دارد که می توان موارد زیر را بر شمرد .

    1-با توجّه به پیشرفت همه جانبه ی علم و تکنولوژی به خود دولت نیز مقدّمات انتقال علم  و تکنولوژی را به همکاران فراهم نماید ،اگر چه دراین زمینه اقداماتی صورت گرفته است  اما باید تلاش بیشتری بعمل آید .

2-   خود معلمان نیز باید دربالا بردن علم وسوادجدیدخودوهمچنین بهبودروشهای تدریس وشیوه های برخورد بادانش آموزان واولیاءتلاش کنند که البته این امر مستلزم این است که معلمین با آرامش خاطر به دنبال این کارها باشند ودولت می تواند بادادن امکانات رفاهی بیشتر به آنان کمک کند.

     3-کلاسهای ضمن خدمت که هزینه های زیادی را برای آموزش وپرورش دربردارد باید  به گونه ای برنامه ریزی شود که اساتید آن کسانی باشند که خود توانایی ایجاد شرایط جدید را داشته باشند تا معلمان وقت خود را بیهوده صرف کلاسهای  نظری نکنند . روشهاوالگوهای مناسب تدریس برای همه ی معلمین معرفی شود تا خود معلم بتواند ازمیان آنها روش ایده ی خودرا سازماندهی کند.

     پیشنهادات:

1.    ایجاد آموزشگاههای جدید باتوجه به اصول روانشناسی معلم ودانش آموز .

2.    توجه بیشتربه امکانات رفاهی معلمین .

3.    آشنایی بیشترمعلمین باعلم روز وروشهای بهتر تدریس.

4.    توجیه معلمان و تغییر نگرش ان ها برای ایجاد کلاس های مطابق نیازهای دانش آموزان.

5.    معرفی و ساخت وسایل کمک آموزشی و کارگاهی و آزمایشگاهی وهنری وپرورشی.

6.    آشناکردن معلمین با روش های تحقیق و پرورش واستفاده ی کاربردی از آن ها توجه به نیاز های تدریس که مهمترین آن ها افزایش ساعات تدریس در بعضی از بعضی از دروس است تا کیفیت کار تدریس افزایش یابد.

فصل پنجم

یاد دهی و یادگیری

و

مدیران

چرا مدیران مدارس باید روان شناسی بدانند ؟

* توسعه ی مناسبات انسانی ، صداقت و تقوای مدیر مدرسه را سوخت سیستم مدرسه می -توان تلقی کرد .
*  مدیر باید بکوشد به ابزار های حوزه ی ارتباط مسلح شود .
*  اساسی ترین کاربرد روان شناسی در " جو " مدرسه است . زیرا امروز بیش تر از مکان یادگیری ، به فضای یادگیری اهمیت داده می شود .

* مدیربا ایفای نقش خود، می توانددر ایجاد فضایی مناسب برای یاددادن، یاد گرفتن ، شکل دادن به شخصیت ها ، جریان پیدا کردن عواطف و در یک کلمه بالندگی آدم ها مؤثر باشد .
*  مدیر با روان شناسی مناسب ، می تواند به معلم خسته از مشکلات و دغدغه های گوناگون ، از جمله دغدغه های مسکن ، ارتقای شغلی ، معیشت و گرفتاری های شخصی ، انرژی و قوت قلب بدهد و یک فضای نرم حل مساله برای مجموعه ی اعضای مدرسه ایجاد کند و آن ها را به یک کل که یک هدف را دنبال می کنند  تبدیل کند .
*    مدیران مدارس باید در زمینه ی روان شناسی تربیتی ، یعنی کاربرد روان شناسی در آموزشگاهها مطالعه کنند .
*  مدیرانی که  خودشان  بخواهند  مساله ای را  حل کنند ، راه  حل آن را به دیگران نیز یاد می دهند .
*  در هنگام برخوردهای احتمالی بین معلم ودانش آموز، مدیر از چند قدم جلوتر یا چند قدم عقب تر مساله را دنبال می کند . گاهی اوقات ، حاشیه بیش تر از متن ، مؤ ثر واقع می شود .
*  مدیر خوب ، باید آبشخور این ارتباطات را بیابد و در ابتدای کار به حوزه ی این ارتباطات نا پیدا ، اما اثر گذار و غیر رسمی توجه کند و به حوزه های ارتباطات غیر رسمی و رسمی نزدیک شود .

*   در واقع مدیران مدارس ، یک جامعه ی کوچک را مدیریت می کنند .
*   مدیران در مدرسه باید برخوردی اقتضایی داشته باشند . یعنی در صورت نیاز ، به بعضی  ها سخت بگیرند و مقررات را اعمال کنند و در برخورد باعده ای ، آزادی عمل بیشتری به

آنها بدهند . برای مثال،  به بعضی ها پاداش دهند و به آن ها بیشتر توجه کنند و در باره ی برخی دیگر این گ.نه نباشند .
* مدیر باید به حوزه ی رفتاری در مدرسه ی خود اشراف داشته باشد .  
* مدیر باید بر حوزه ی مدیریت خود تسلط داشته باشد و ارتباطات را صحیح هدایت کند و بتواند مسایل را خوب درک کند ( قبل از مداخله گوش دادن به موارد برای روشن شدن موضوع ، بسیار مهم است .)
* مدیر خوب به دنبال بالا بردن تاثیر عوامل یادگیری است . باید ابتدا مشکل و مسایل دانش آموزان را شناسایی کند و بداند ، هر دانش آموز به چه چیزهایی نیاز دارد .
* مدیران باید متوجه باشند که دانش آموزان نیازمند توصیه های روان شناسی نیستند ، بلکه خواهان برطرف کردن نیازهای روان شناختی خود هستند .
*  باید بتوانیم با اولیای هر دانش آموز ، مدیریت مشارکتی ایجاد کنیم . از پدر و مادر بچه ها در مدیریت مدرسه کمک بگیریم
* معمولا اولیای دانش آموز هنگامی که از بچه های خود دفاع می کنند ، در واقع از حیثیت و نظام خانوادگی خود دفاع می کنند و احساس ناامنی که از طرف مدرسه به آن ها تحمیل می شود ، در آن ها واکنش  ایجاد می کند .
*    متاسفانه مدیران ما چالش پذیر نیستند و تنها سعی می کنند ، امور را بی سرو صدا بگذرانند . این روش درستی نیست . مدیر باید چالش پذیر باشد و به استقبال خطرات برود  اما اگر تنها بخواهد از مجموعه اش صدایی بلند نشود ، و مدرسه  بی درد سر  اداره شود ، در واقع ضعف ها را پوشانده ، تهدید ها را خاموش کرده فرصت ها را از دست داده ، به نقاط قوت دست پیدا نکرده و کاری را به شکوفایی نرسانده است .

  *   مدیر باید فرصت ها را دریابد ، با تهدید ها به مقابله برخیزد ، ضعف ها را جبران کند ، و 

    قوت ها را گسترش دهد . بعلاوه ، مسایل معلمان برای او مهم باشد و بتواند با ایجاد ارتقای       

    حرفه ای و در نظر گرفتن پاداش ، به انگیزه ی آنان بیفزاید .چرا مدیران مدارس باید روان شناسی بدانند ؟

*توسعه ی مناسبات انسانی ، صداقت و تقوای مدیر مدرسه را سوخت سیستم مدرسه می -توان تلقی کرد
* مدیر باید بکوشد به ابزار های حوزه ی ارتباط مسلح شود .
* اساسی ترین کاربرد روان شناسی در " جو " مدرسه است . زیرا امروز بیش تر از مکان یادگیری ، به فضای یادگیری اهمیت داده می شود .

*مدیربا ایفای نقش خود، می توانددر ایجاد فضایی مناسب برای یاددادن، یاد گرفتن ، شکل دادن به شخصیت ها ، جریان پیدا کردن عواطف و در یک کلمه بالندگی آدم ها مؤثر باشد .
* مدیر با روان شناسی مناسب ، می تواند به معلم خسته از مشکلات و دغدغه های گوناگون ، از جمله دغدغه های مسکن ، ارتقای شغلی ، معیشت و گرفتاری های شخصی ، انرژی و قوت قلب بدهد و یک فضای نرم حل مساله برای مجموعه ی اعضای مدرسه ایجاد کند و آن ها را به یک کل که یک هدف را دنبال می کنند  تبدیل کند .
*    مدیران مدارس باید در زمینه ی روان شناسی تربیتی ، یعنی کاربرد روان شناسی در آموزشگاهها مطالعه کنند .
*  مدیرانی که  خودشان  بخواهند  مساله ای را  حل کنند ، راه  حل آن را به دیگران نیز یاد می دهند .
*در هنگام برخوردهای احتمالی بین معلم ودانش آموز، مدیر از چند قدم جلوتر یا چند قدم عقب تر مساله را دنبال می کند . گاهی اوقات ، حاشیه بیش تر از متن ، مؤ ثر واقع می شود .
*مدیر خوب ، باید آبشخور این ارتباطات را بیابد و در ابتدای کار به حوزه ی این ارتباطات نا پیدا ، اما اثر گذار و غیر رسمی توجه کند و به حوزه های ارتباطات غیر رسمی و رسمی نزدیک شود .

* در واقع مدیران مدارس ، یک جامعه ی کوچک را مدیریت می کنند .
* مدیران در مدرسه باید برخوردی اقتضایی داشته باشند . یعنی در صورت نیاز ، به بعضی ها سخت بگیرند و مقررات را اعمال کنند و در برخورد باعده ای ، آزادی عمل بیشتری به آنها بدهند . برای مثال،  به بعضی ها پاداش دهند و به آن ها بیشتر توجه کنند و در باره ی برخی دیگر این گ.نه نباشند .
*مدیر باید به حوزه ی رفتاری در مدرسه ی خود اشراف داشته باشد .  
* مدیر باید بر حوزه ی مدیریت خود تسلط داشته باشد و ارتباطات را صحیح هدایت کند و بتواند مسایل را خوب درک کند ( قبل از مداخله گوش دادن به موارد برای روشن شدن موضوع ، بسیار مهم است .)
* مدیر خوب به دنبال بالا بردن تاثیر عوامل یادگیری است . باید ابتدا مشکل و مسایل دانش آموزان را شناسایی کند و بداند ، هر دانش آموز به چه چیزهایی نیاز دارد .
*مدیران باید متوجه باشند که دانش آموزان نیازمند توصیه های روان شناسی نیستند ، بلکه خواهان برطرف کردن نیازهای روان شناختی خود هستند .
* باید بتوانیم با اولیای هر دانش آموز ، مدیریت مشارکتی ایجاد کنیم . از پدر و مادر بچه ها در مدیریت مدرسه کمک بگیریم
* معمولا اولیای دانش آموز هنگامی که از بچه های خود دفاع می کنند ، در واقع از حیثیت و نظام خانوادگی خود دفاع می کنند و احساس ناامنی که از طرف مدرسه به آن ها تحمیل می شود ، در آن ها واکنش  ایجاد می کند .
*    متاسفانه مدیران ما چالش پذیر نیستند و تنها سعی می کنند ، امور را بی سرو صدا بگذرانند . این روش درستی نیست . مدیر باید چالش پذیر باشد و به استقبال خطرات برود  اما اگر تنها بخواهد از مجموعه اش صدایی بلند نشود ، و مدرسه  بی درد سر  اداره شود ،

* در واقع ضعف ها را پوشانده ، تهدید ها را خاموش کرده فرصت ها را از دست داده ، به نقاط قوت دست پیدا نکرده و کاری را به شکوفایی نرسانده است .

  *   مدیر باید فرصت ها را دریابد ، با تهدید ها به مقابله برخیزد ، ضعف ها را جبران کند ، و  قوت ها را گسترش دهد . بعلاوه ، مسایل معلمان برای او مهم باشد و بتواند با ایجاد ارتقای  حرفه ای و در نظر گرفتن پاداش ، به انگیزه ی آنان بیفزاید .

 بیست ویژگی مدیران به یاد ماندنی

1 )      اعتماد به نفس                                                                   
2 )      کنترل طرز بر خورد                                                                     
3 )     پافشاری
4 )     مداومت در بهبود وضعیت                                                       
5 )     صداقت و پایبندی به اصول اخلاقی                                               
6 )     اول اندیشه ، بعد گفتار
7 )     خلاقیت
8 )     فروتنی در انظار رقابت
9 )     سبک داشتن
10 )   شهامت
11)    شوخ طبعی
12 )   کمی نقش بازی کردن
13 )   جزء نگری
14 )    خوب بودن در کار و نیل به رهبری
15 )    جنگیدن به خاطر کارکنان 

 16)     پذیرش اشتباهات

  17- کنترل طرز برخورد

  18- مهربانی

  19-  کنجکاوی

  20-   رقابت                                                                                                                                   

فصل ششم

یاد دهی و یادگیری

و

فراگیران

مقدمه

      پویایی وشکوفایی هرکشوری تا حدودزیادی به میزان توجه آموزش نیروهایی است که در

     آینده می خواهند  اداره کننده آن جامعه باشند . بنابراین لزوم توجه به آموزش و پرورش

     به عنوان تربیت کننده این نیروها درهمه ی کشورهای جهان پذیرفته شده است .

    جامعه جوان  دانش آموزی  ایران  اگر چه  نسبت به گذشته  از جمعیت آن کاسته  شده  اما

     همچنان درگیر مسائلی مانند  نوع نظام آموزشی و تراکم دانش آموزان درکلاس  و امکانات

    ومحیط آموزشی سنتی است که ازگذشته به ارث مانده است.امروزه وجود این مسایل آموزش

    و پرورش ما آزار می دهد که امیدمی رود که باهمت دست اندرکاران امربه سطح کشور های

   پیشرفته جهان برسد.دراینجا هدف کنکاش وبررسی این مقوله ها نیست می خواهم بیان کنم

   که اگر پیشرفت  نظام آموزشی کشورمان را مد نظرقرار دهیم  اینها یک طرف  قضیه  هستند

    اما طرف و نقطه مقابل آن کسانی هستند که به عنوان دانش آموز یا همان فراگیران می باشند

    که باید به آنها توجه شود.

     اگرچنین فرض شودکه تمامی امکانات وتجهیزات لازم فراهم شده وفراگیران(دانش آموزان)

    هیچ مشکل حاد وبغرنجی نداشته باشند یک معلم برای نتیجه گیری مطلوب از کارخود و هم

   چنین رشد وپرورش وشکوفایی خلاقیت فراگیران باید به نکاتی توجه کند که در زیر چندمورد

   از آنها را بیان می کنیم :

   1- احترام به سؤال ها

    سؤوال، در واقع انعکاسی از مغز تشنه ای است که می خواهد با دریافت جواب از فردی که

    بهتر از او می داند ، خود را سیراب کند . اگر چه احتیاج باید فوراً  بر آورده شود  ولی کمی

     مکث بین سؤال و جواب، غالباً می تواند افکار و ایده های مفیدی برای مباحثه به بار آورد

2 -جواب، باید کودک یا نوجوان را به سؤال های تازه هدایت کند  مربی باید به هنگام جواب دادن به هر سؤوال، فرد را به سوی معماهای تازه تر بکشاند تا  ذهنش خودآگاه یا ناخودآگاه، مشغول کنکاش و جستجو باشد. روی این اصل، از به کاربردن کلماتی از قبیل بلی، خیر، البته، هرگز، مطمئناً و امثال آن باید اجتناب شود. این نوع جواب ها چشمه جوشان کنجکاوی فرد را ارضا نمی کند. به علاوه به او می آموزد که برای هر مسئله و مشکلی در زندگی ،  فقط به  دنبال یک  راه حل  بگردد و از امکانات مختلف و  متعددی که ممکن است برای حل آن مشکل وجود داشته باشد، غافل بماند.     سؤال، انعکاس کنجکاوی های ذهنی نوجوان است وپاسخ بایدبین معلومات تازه ومعلومات قبلی فرد ارتباط برقرار کند. پاسخ های ذکر شده کوته پاسخ، هیچ گونه ارتباط محکمی بین  سؤال نوجوان و معلومات قبلی او برقرار نمی کند، در واقع سؤال فرد بی جواب می ماند.

    3-ایجاد فضای مناسب در کلاس

    در کلاس درس باید فضایی آزاد فراهم کنیم که مشوق کاوش های کنجکاوانه یادگیرندگان باشد. بایلر می گوید: اگر می خواهید دانش آموزان تان مبتکر و مستقل اندیش بار آیند، باید محدودیت ها و قید و بندهای آموزشی در کلاس درس را به حداقل کاهش دهید. اگر دانش  آموزان نگران شکست در فعالیت های یادگیری خود باشند یا این که پاسخ های نادرست آنان درکلاس با تمسخرمعلم ودیگر دانش آموزان مواجه شود، دانش آموزان در مسایلشان درکلاس به نحو خلاق موفق نخواهند بود.

4-احترام به عقاید عادی کودکان و نوجوانان
   باید به کودکان و نوجوانان نشان دهیم که عقاید آنان با ارزش است. لازم است که والدین و  

    مربیان نه تنها درباره امور و مسایلی که به کودک یا  نوجوان مربوط می شود ،  بلکه درباره  

   مسایل و امور خانه و مدارس که دخالت آنها شایسته است از آنها نظر بخواهند و عقایدشان را

    هم مثل عقاید بزرگ ترها در حضور خود آنها به بحث و گفتگو بگذارند.

    5 - احترام به عقاید غیر عادی کودکان و نوجوانان
     افرادی که به نوعی خلاقیت آنها برانگیخته شده است، روابط و مفاهیمی را می بینند و درک

    می کنند که والدین و مربیان آنها  ممکن  است  درک  نکنند و گاهی چنان عقایدی را  مطرح

     می کنند که بزرگترها قادر به ارزشیابی و جایگزینی آن نیستند، ترغیب کودکان و نوجوانان

     به ابراز عقاید نو و غیرعادی  همراه با قدردانی از آنها، اصولی هستند که در تربیت  خلاقیت

    باید مورد نظر باشند.     این نکته را باید در نظر داشت که اگر آمادگی قبلی برای احترام به عقاید و افکار غیر عادی

 را نداریم . نباید بروز و ظهور آن افکار را تشویق کنیم ، زیرا بی اعتنایی نسبت به  این گونه  

    عقاید، ضرر و زیانش بیشتر از آن است که ابراز نشود

    6 - ستایش اندیشه های مفید و بیان آزاد دانش آموزان
     معلم به این منظور می تواند در جلسات  درس خود ،  فرصتی را برای اظهارنظر آزاد مربیان 

     عقاید و اندیشه های  متنوع در اختیار دانش آموزان  قرار دهد و اندیشه ها  و عقاید و  آزاد  

    اندیشی آنها را مورد ستایش  قرار دهد . همه روان شناسان وجود  فضای  آزاد آموزشی را که

    درآن ابرازعقاید مختلف دانش آموزان باتاییدو خوشرویی معلمان و دیگران مواجه می شود، 

    یکی از عوامل مهم رشد استقلال فکری می دانند

    7- تکمیل کردن اشیاء و امور ناکامل

     یکی دیگر از روش های پرورش خلاقیت ، این است که  از کودکان  بخواهیم جملات ناتمام، 

    داستان های  ناکامل و نقاشی ها و تصاویر نیمه تمام  و  مبهم و حتی  اشیاء نیمه کاره را  کامل 

     کنند. کودک درچنین مواردی، سعی می کند منتهای ابتکارات خود را برای تکمیل مطالب یا  

    شیء ناتمام به کار برد. برای مربی محتوای قسمت تکمیل شده نباید چندان مهم باشد، بلکه:   - روش و چگونگی تکمیل در درجه اول اهمیت قرار دارد.   - تکمیل کردن، قوای خلاقه کودک را به کار می گیرد.

     - کودک، اندوخته معلومات خود را به بار می آورد.    - کودک، اندوخته معلومات خود را تجربه می کند.    -کودک، اندوخته معلومات خود را چنان ترکیب می کند که مکمل شیء موجود باشد.

  9 -بیان شرح حال و موفقیت اندیشمندان

     کودکان و نوجوانان رفتار و اعمال شخصیت های  محبوب  و  سرشناس  را  تقلید  می کنند، 

     بنابراین معلم می تواند از این توانایی یادگیرندگان در تشویق و تحریک اندیشه های آنان  

    حداکثراستفاده را ببرد.به قول برونر: احتمال کمی وجودداردکه دانش آموزان به روش های 

     تفکر شهودی خود اعتماد کنند ، مگر این که او افراد بزرگتر از خود را که در آن نوع تفکر،

     به موفقیت دست یافته باشند را دیده باشند.

   10 - تجارب نوجوانان را محدود نکنید

      علاوه بر شرایط معمول و موقعیت های متداول آموزش رسمی، برای دانش آموزان فرصت - 

     های ازه و متنوعی نیز فراهم آورید. به عنوان مثال:
-     در درس علوم از دانش آموزان بپرسید اگر نیروی جاذبه وجود نمی داشت ، چه  اتفاقاتی  

        برای انسان می افتاد؟
     - بیشتر سؤوال ها را با «چگونه، به چه طریق» شروع کنید تا دانش آموزان به طرح فرض  

     بپردازند، به استنباط دست بزنند و اطلاعات خود را برای تبیین پدیده های تازه به کار برند.

     -  سؤال هایی مطرح کنید که تعداد زیاد، جواب داشته باشند. سؤوال هایی که تنها یک جواب  

    داشته باشند، به «تفکر همگرا» می انجامند، اما سؤوال هایی که دارای جواب های زیادی باشند،  

     مشوق «تفکر واگرا» هستند.

  11  - به تخیلات کودکان و نوجوانان احترام بگذارید

     تخیل و تفکر زیربنای خلاقیت است، زیرا هر اندازه شخص بتواند راجع به موضوعی تا آنجا

    که ممکن است مطالب تازه درذهن خود بپرورد، به همان اندازه امکان انتخاب او بیشتراست،

    اما تخیلی که زیربنای خلاقیت است محدود می باشد و در آن امکانات اجرایی مطالب پرورده    

    شده مورد نظر قرار می گیرد.    تورنس می گوید: تفاوت عمده بین فکر تخیلی بیماران روانی و فکر خلاق شخص سالم در این  

    است که:
-    بیمار روانی جلوی قوه  تخیل خود را رها می کند و  هرگز در صدد  وارسی و  تجدید  نظر 

     تخیلات خود بر نمی آید.
 -   شخص سالم، تفکر خلاق خود را محدود می سازدوفقط درباره موضوع معینی به ایده آرایی

      می پردازد و هر چند گاه یکبار ایده های خود را ارزشیابی می کند و فقط به دنبال ایده هایی    

     می رود که او را آسانتر به هدف می رسانند.

    این مطالب در مورد تخیلات بزرگسالان  صادق است ،  ولی تخیل کودکان گرچه  نامحدود و 

    بدون وارسی است  ولی از نوع تخیل بیمارگونه نیست ،  نقاشی ها و تصاویر، گفتار و حرکات  

     بدون مقدمه کودکان در جای خود نوعی «خلاقیت ابتدایی» است.

فهرست منابع

1-      مجدفر،مرتضی.تکنولوژی و تکنولوژی آموزشی. تهران.انتشارات انیس،1371

2-      فردانش،هاشم.مبانی تکنولوژی آموزشی. تهران.انتشارات سمت،1372

3-      حمصی،فردوس وعالی،شهین دوخت. تکنولوژی آموزشی.اصفهان.انتشارات امیر کبیر1371

4-      میرزاآقا ، اعتمادی و راسخی رحیم - اصول وفنون آموزش –معراج . 1376

5-      صفوی ،امان الله-کلیات روشها و فنون تدریس(متن کوتاه) –مهر ماه 1376

6-      شعبانی،حسن-مهرت های تدریس

7-      سیف،علی اکبر-روانشناسی پرورشی

8-      مجلات رشد تکنولوژی آموزشی ازسال 82به بعد  

مدیریت آموزش و پرورش شهرستان قروه

کارشناسی گروه های آموزشی دوره ی عمومی

کمسیون کیفیت بخشی به فرایند

یاد دهی و یاد گیری